Depozyt notarialny to jeden ze skutecznych sposobów zabezpieczenia zapłaty ceny. Jego złożenie notariusz dokumentuje poprzez sporządzenie odpowiedniego protokołu na życzenie klienta.
Stosuje się go najczęściej na etapie planowania zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości. W ramach takiej transakcji strony uzgadniają, że w określonym terminie kupujący wpłaci do depozytu notarialnego całą bądź część ceny sprzedaży. Wpłata jest dokonywana na specjalnie prowadzony w tym celu rachunek bankowy notariusza.
Depozyt u notariusza stanowi niezwykle skuteczne zabezpieczenie interesu sprzedającego. Jest potwierdzeniem, że druga strona transakcji dysponuje kwotą niezbędną do zawarcia umowy. Jednocześnie chroni interes kupującego, ponieważ daje mu możliwość uwzględnienia konkretnych warunków wydania depozytu w protokole przyjęcia depozytu notarialnego.
Jak wygląda procedura depozytu notarialnego? Według art. 108 ustawy Prawo o notariacie, notariusz w związku z dokonywaną w kancelarii czynnością notarialną, może przyjąć na przechowanie pieniądze w walucie polskiej lub obcej, a także dokumenty prywatne, papiery wartościowe i nośniki cyfrowe, aby następnie wydać je konkretnej osobie.
Depozyt notarialny ma formę protokołu, który jest sporządzany na życzenie klienta. Jak wspomniano wcześniej, w ramach depozytu strony ustalają, że w określonym w umowie terminie kupujący wpłaci do depozytu całość lub część ceny sprzedaży. Wpłaty tej dokonuje na specjalnie utworzony rachunek bankowy notariusza. W protokole znajdują się wszelkie warunki depozytu, czyli kiedy i komu notariusz powinien wypłacić środki. Może dojść do tego np. po zawarciu umowy sprzedaży. Za to jeżeli do umowy sprzedaży nie dojdzie w ustalonym wcześniej terminie, środki z depozytu zostaną zwrócone kupującemu.
Dane osobowe potrzebne do sporządzenia takiego aktu notarialnego to:
Do przyjęcia depozytu notarialnego potrzebne będą również dane osoby na rzecz której ma nastąpić wydanie depozytu oraz wskazanie warunków, jakie należy spełnić, aby środki lub papiery wartościowe zostały przekazane.
Koszty depozytu notarialnego zależą od jego przedmiotu: koszty przyjęcia pieniędzy do depozytu – taksa notarialna za protokół jest indywidualnie ustalana w zależności od kwoty depozytu oraz taksa notarialna za wypisy aktu (6 zł netto + VAT za każdą rozpoczętą stronę); oraz koszty przyjęcia dokumentów do depozytu, gdzie taksa notarialna za sporządzenie protokołu przyjęcia depozytu wynosi 50 zł netto + VAT, a za przechowywanie dokumentu (od każdego dokumentu za każdy rozpoczęty miesiąc) – 20 zł netto + VAT, oraz taksę notarialną za wypisy aktu w cenie 6 zł netto + VAT za każdą rozpoczętą stronę.
To, kto płaci za depozyt notarialny, nie zostało określone przez ustawodawcę. W przypadku opłat notarialnych związanych z zakupem nieruchomości przyjęło się, że stroną ponoszącą koszty jest kupujący. Jeśli chodzi zaś o inne koszty, kwestia ta nie jest jednoznacznie ustalona.
Bez wątpienia depozyt notarialny jest jedną z najbezpieczniejszych form zapłaty ceny sprzedaży przy transakcjach obrotu nieruchomościami, która minimalizuje ryzyko stron. Środki składane w depozycie zostają wpłacone na specjalny rachunek bankowy, prowadzony przez notariusza w celu udokumentowania wpłat depozytów, przed podpisaniem umowy. W rezultacie notariusz nie przechowuje gotówki, za to kwestia wpłaty jest potwierdzona odpowiednim protokołem.