W polskim prawie zawarcie związku małżeńskiego wiąże się z domyślnym, automatycznym powstaniem ustroju tzw. ustawowej wspólności majątkowej. Zdarza się jednak, że przyszli małżonkowie wolą mieć wyłączny wpływ na swoją sytuację finansową i pragną zachować odrębność majątków. W tym celu muszą zawrzeć umowę majątkową małżeńską (potocznie nazywaną intercyzą).
Intercyza a rozdzielność majątkowa – czym się od siebie różnią? Na samym początku należy wyjaśnić, czym właściwie jest intercyza. To umowa małżeńska regulująca relacje majątkowe między żoną a mężem. Chociaż kojarzy się bezpośrednio z rozdzieleniem majątku, niekoniecznie właśnie to musi być celem podpisania takiego dokumentu. Jego zastosowanie jest znacznie szersze. Intercyzą może być umowa:
Zgodnie z przepisami, intercyza powinna zostać sporządzona przed notariuszem. Często podpisywana jest przed ślubem, jednak można podpisać ją również w trakcie trwania małżeństwa.
Drugie omawiane pojęcie jest często (i jak widać nie do końca słusznie) używane jako synonim intercyzy. Jak sama nazwa mówi, w przypadku rozdzielności majątkowej mamy do czynienia z ustrojem działającym w zupełnie odwrotny sposób niż wspólnota majątkowa. Po jej wprowadzeniu, każdy z małżonków rozporządza własnym majątkiem osobistym samodzielnie. Jednak warto wiedzieć, że rozdzielność nie wyklucza możliwości wspólnego nabycia np. samochodu czy mieszkania. Małżonkowie mogą dzielić się nimi na zasadzie zwykłej współwłasności.
Gdzie można podpisać taką umowę i ile to kosztuje? Konieczne jest zachowanie formy aktu notarialnego, dlatego właśnie rozdzielność majątkowa u notariusza jest uznawana za zgodną z prawem. Wysokość taksy notarialnej ustalana jest każdorazowo z notariuszem. Umowa majątkowa małżeńska nie podlega podatkowi od spadków i darowizn ani podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
Rozdzielność majątkowa u notariusza jest przeprowadzana wtedy, gdy małżonkowie są zgodni co do jej zawarcia. W sytuacji, w której jedna z osób nie chce zgodzić się na podpisanie takiej umowy, konieczne jest wprowadzenie rozdzielności na mocy postanowienia sądowego. Jednak aby w ogóle było to możliwe, składany przez małżonka wniosek musi być poparty ważnymi powodami.