Zniesienie współwłasności nieruchomości u notariusza

W sytuacjach, w których wspólne posiadanie domu, działki czy mieszkania staje się problemem, jednym z dostępnych rozwiązań jest zniesienie współwłasności. Może nastąpić to albo na drodze sądowej, albo w wyniku sporządzenia i podpisania stosownej umowy w formie aktu notarialnego. Co istotne, taką procedurę może zainicjować każdy ze współwłaścicieli. Wszystkie kwestie związane ze zniesieniem współwłasności regulują przepisy Kodeksu cywilnego (art. 195-221).

Zniesienie współwłasności u notariusza czy w sądzie?

Współwłasnością określa się stan, w którym własność tej samej rzeczy (najczęściej domu, mieszkania lub działki) przysługuje niepodzielnie kilku osobom. W efekcie może być to współwłasność łączna (tzw. bezudziałowa) bądź w częściach ułamkowych. Zdarza się, że istnieją przesłanki do likwidacji tego stosunku, np. konflikt pomiędzy współwłaścicielami. Wówczas każdy z nich ma prawo do wysunięcia takiego żądania, o czym mówi art. 210 Kodeksu cywilnego: Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Istnieją dwa sposoby przeprowadzania tej procedury:

• Sądowe zniesienie współwłasności – stosowane w tych przypadkach, gdy współwłaściciele nie zgadzają się na polubowne rozwiązanie sprawy (np. kiedy jedna osoba nie przystaje na warunki pozostałych). Wtedy pozostaje wstąpienie na drogę sądową. Wniosek do sądu może złożyć każdy ze współwłaścicieli, a jego sporządzenie można zlecić prawnikowi specjalizującemu się w zagadnieniach związanych z prawem budowlanym i dotyczącym nieruchomości.
• Zniesienie współwłasności u notariusza – postępowanie zdecydowanie szybsze i tańsze w porównaniu z postępowaniem sądowym. Jest możliwe wyłącznie wtedy, gdy każda ze stron przyjęła takie samo stanowisko w kwestii zniesienia współwłasności. Polega na sporządzeniu umowy w formie aktu notarialnego, który uwzględni wszystkie informacje o podziale nieruchomości.

Postępowanie przed sądem, a zniesienie współwłasności nieruchomości u notariusza

Sąd może zarządzić fizyczny podział nieruchomości, jej sprzedaż (wtedy suma ze sprzedaży jest rozdzielana pomiędzy współwłaścicieli), albo przyznać ją jednej ze stron sporu na wyłączną własność (wtedy osoba ta będzie zobowiązana do spłacenia pozostałych byłych współwłaścicieli). Proces ten może być długotrwały, za to jego rezultat będzie uzależniony wyłącznie od decyzji sądu.

W przypadku przeprowadzenia całej procedury w drodze umowy, strony muszą dojść do porozumienia samodzielnie. Zniesienie współwłasności jest jedną z czynności notarialnych. Oznacza to, że warunkiem do jej wykonania wymagane jest zawarcie umowy w formie aktu notarialnego. W tym celu należy udać się do kancelarii z niezbędnymi dokumentami. Dalsze formalności będą uzależnione od przedmiotu współwłasności – głównie od tego, czy dana procedura dotyczy ruchomości, czy nieruchomości.

Ile kosztuje zniesienie współwłasności? Koszty notarialne

Taksa notarialna nie może przekroczyć maksymalnych stawek określonych odgórnie przez przepisy prawa. Dlatego przed sporządzeniem umowy notariusz i strony ustalają, co stanowi jej przedmiot i jakie będą warunki zniesienia współwłasności. Opłaty notarialne zależą od wartości dzielonej rzeczy.