Sporządzenie aktu notarialnego to jedna z czynności notarialnych, realizowanych z uwzględnieniem zasad zawartych w ustawie z dnia 14 lutego 1991 r Prawo o notariacie (art. 91-95). Tego typu dokumenty są przygotowywane zgodnie z przepisami i formułą, jaka obowiązuje w konkretnym miejscu prawa.
Kiedy akt notarialny jest prawomocny? Momentem, w którym dochodzi do zamknięcia aktu notarialnego, jest jego podpisanie. Najpierw podpis składają strony, a następnie notariusz. Rolą notariusza jest w tym przypadku zapewnienie odpowiedniej formy prawnej dokumentu oraz zawarcie w nim właściwych informacji.
Akt notarialny przywołuje fakty i okoliczności istotne w chwili, w której jest spisywany. Zamieszcza się w nim informacje o wszystkich stronach aktu, w tym o osobach działających w ich imieniu, przedstawicielach, czy pełnomocnikach. W akcie notarialnym muszą znaleźć się następujące dane:
Jeżeli któryś z tych elementów zostanie pominięty, dokument można uznać za nieważny. Oprócz tego akt musi być sporządzony przez uprawnioną osobę – notariusza. W sytuacjach, w których akt notarialny dotyczy ruchomości albo nieruchomości, muszą znaleźć się w nim również szczegółowe dane dotyczące przedmiotu umowy.
Sporządzenie aktu notarialnego polega na jego odczytaniu i podpisaniu. Moment odczytu to chwila, kiedy strony mogą wnieść ewentualne zastrzeżenia i dokonać poprawek w treści aktu przed złożeniem podpisów. Jako ostatni podpisuje się notariusz, umieszczając obok swojego imienia i nazwiska słowo „notariusz”. W ten sposób zakłada się, że dokumenty zostały zaakceptowane przez wszystkie strony, czemu dały wyraz składając swoje podpisy.
Do zadań notariusza należy skontrolowanie, czy w akcie nie brakuje stron, czy są ponumerowane (jeżeli jest to dokument obszerniejszy), oraz czy klienci podpisali się w wymagany sposób (czyli imieniem i nazwiskiem). Oprócz tego zdarzają się akty notarialne, które nie wymagają złożenia podpisów przez strony, jak np. protokoły prostujące. Jednak i tak na każdym z nich musi widnieć podpis notariusza.
Zachowanie formy aktu notarialnego jest wymagane odgórnie przez ustawodawcę m.in. w przypadku takich dokumentów, jak: umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, umowa spółki komandytowej, umowa sprzedaży lokalu, działki zabudowanej domem czy innej nieruchomości, umowy dotyczące prawa użytkowania wieczystego czy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.