Podział spadku u notariusza - jak go przeprowadzić

Zdarza się, że majątek dziedziczy kilka osób i koniecznością jest jego sprawiedliwe rozdzielenie. Można zrobić to za pomocą umowy o dział spadku, którą zawiera się przy zgodnej woli spadkobierców. Dokument ten może dotyczyć zarówno całego majątku spadkowego, jak i tylko jego części. Umowny podział spadku u notariusza jest sposobem szybszym, niż załatwienie takiej sprawy sądownie. To prosta droga do rozdzielenia majątku, likwidacji współwłasności i ewentualnego ustalenia sposobu rozliczenia między stronami.

Na czym polega podział spadku u notariusza?

W umowie znajdują się zapisy, o których zadecydują jej strony (spadkobiercy). Może być zawarta w dowolnej formie, najlepiej pisemnej. Wyjątkiem są sytuacje, w których częścią majątku jest nieruchomość lub przedsiębiorstwo, w skład którego wchodzi nieruchomość. Wtedy zachowanie formy aktu notarialnego jest obowiązkowe.

Każdą sprawę spadkową rozpoczyna się od uzyskania notarialnego poświadczenia dziedziczenia lub postanowienia sądu, które stwierdza nabycie spadku. Gdy dotyczy to tylko jednego spadkobiercy, sprawa może być zakończona już na tym etapie. W okolicznościach, w których spadkobierców jest kilku, najczęściej dokonuje się podziału spadku. Jeżeli dziedziczy więcej niż jedna osoba, pojawia się tzw. współwłasność w częściach ułamkowych. Aby ją zlikwidować w jak najszybszy sposób, można dokonać działu spadku w sądzie lub przed notariuszem. Drugi sposób jest prostszy, szybszy, ale też droższy od postępowania sądowego. Na całość kosztów za sporządzenie takiej umowy u notariusza składają się:

• Koszty opłaty sądowej za wpis do księgi wieczystej, która w przypadku działu spadku wynosi 150 zł.
• Koszty taksy notarialnej, która zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości jest uzależniona od wartości spadku.

Prawidłowo przeprowadzony podział spadku

Oczywistą kwestią jest to, że umowa o dział spadku będzie możliwa tylko wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy są zgodni, w jaki sposób dokonać podziału majątku. W innym przypadku, czyli np. gdy nie mogą dojść do porozumienia, konieczne będzie wejście na drogę sądową. Oprócz tego warto wiedzieć, że dział spadku obejmuje wyłącznie rzeczy, prawa i aktywa. Nie podlegają mu długi spadkowe.

Podziału spadku u notariusza można dokonać na różne sposoby. Jednym z nich jest fizyczne rozdzielenie majątku (odpowiednio do wielkości udziału wszystkich osób). Druga opcja to przyznanie majątku tylko jednemu lub kilku dziedziczącym. Wówczas w takiej umowie można postanowić, że spadkobierca musi spłacić pozostałe osoby. Możliwe jest również dokonanie podziału majątku spadkowego poprzez przyznanie poszczególnych składników majątkowych określonym osobom, bez dokonywania spłat czy dopłat.

Czy dział spadku jest obowiązkowy?

Dział spadku nie jest obowiązkowy, ale często zalecany. Sprawia, że każdy ze spadkobierców staje się wyłącznym właścicielem określonego składniku majątku tworzącego spadek. Za to utrzymujący się stan współwłasności może być problematyczną kwestią. Wymaga uzgadniania wspólnego stanowiska w niemal każdej sytuacji, np. przy korzystaniu ze składniku majątku, zarządzaniu nim, czy sprzedaży.