Umowa deweloperska według definicji to umowa, na podstawie której deweloper zobowiązuje się do ustanowienia i przeniesienia po zakończeniu budowy na kupującego prawa odrębnej własności lokalu lub prawa do domu jednorodzinnego. W umowie tej klient zobowiązuje się do spełnienia świadczenia pieniężnego na rzecz dewelopera na poczet ceny nabycia tego prawa.
Umowa deweloperska nie jest umową przenoszącą własność nieruchomości, a jedynie umową zobowiązującą dewelopera do tego - nie wywołuje więc skutków rozporządzających. Odrębną umowę przeniesienia własności zawiera się po zakończeniu przedsięwzięcia deweloperskiego i na podstawie tej umowy nabywca uzyskuje prawo własności lokalu mieszkalnego lub prawo własności gruntu zabudowanego domem jednorodzinnym (umowa przeniesienia własności).
Umowie deweloperskiej często towarzyszy zawierana również z deweloperem umowa przedwstępna, dotycząca miejsca postojowego, komórki lokatorskiej czy udziału w drodze dojazdowej.
Czy umowa deweloperska jest obowiązkowa? Umowę deweloperską jako obowiązkową wprowadziła ustawa z dnia 16 września 2011 roku o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, która weszła w życie wiosną 2012 roku. W praktyce dla kupującego taka umowa stanowi zabezpieczenie, dając mu gwarancję tego, że deweloper wywiąże się z obowiązków, których się podjął.
Ustawa zawiera dokładne określenie, co powinno znaleźć się w umowie deweloperskiej, aby była ważna. Strony mogą wprowadzić do umowy dodatkowe regulacje, zgodnie z zasadą swobody umów, pod warunkiem jednak, że postanowienia te nie będą się sprzeciwiały naturze stosunku, ustawie oraz zasadom współżycia społecznego.
Przepisy ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (tzw. ustawy deweloperskiej) przewidują bezwzględny wymóg zawarcia umowy deweloperskiej w formie aktu notarialnego. Nabywca, jeżeli jest zdecydowany na podpisanie umowy dotyczącej konkretnego mieszkania albo domu, przed podpisaniem umowy deweloperskiej powinien otrzymać od dewelopera prospekt informacyjny z załączonym do niego wzorem umowy deweloperskiej, która później zostanie zawarta, tak aby mógł się z nim wcześniej zapoznać.
Może się zdarzyć, że klient podpisze umowę deweloperską, jednak bank z różnych przyczyn nie wyrazi zgody na udzielenie mu kredytu. Dlatego tak ważne jest, aby do umowy deweloperskiej przed kredytem dopisać klauzulę o możliwości bezkosztowego odstąpienia od umowy w przypadku, kiedy bank nie udzieli klientowi kredytu.
Koszty umowy deweloperskiej ponoszone są po połowie przez dewelopera i nabywcę.