Czym zajmuje się notariusz?

Notariusz wykonuje zawód zaufania publicznego. Jego usługi dają gwarancję rzetelności i pewności m.in. dokonywanych transakcji. Większość osób korzysta z czynności notarialnych przy zakupie nieruchomości, spisywaniu testamentu, sporządzaniu intercyzy, a także przyjęciu lub odrzuceniu spadku, czy poświadczeniu rozmaitych, ważnych dokumentów. Czym jeszcze zajmuje się notariusz? W jakich sprawach można się do niego zgłosić?

Co robi notariusz, czyli zakres działalności

Opisując, co robi notariusz, trzeba podkreślić, iż jest on prawnikiem upoważnionym do sporządzania aktów notarialnych. Oprócz tego dokonuje innych czynności, do których - zgodnie z przepisami polskiego prawa - wymagana jest właśnie obecność notariusza.

Działalność osób wykonujących ten zawód reguluje ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie. Notariusz jest upoważniony przez władzę państwową, czyli mianowany przez Ministra Sprawiedliwości. Poza tym przysługuje mu ochrona przysługująca funkcjonariuszom publicznym.

Sporządzone przez notariusza akty notarialne dają gwarancję, że zawarte w nich informacje są zgodne z aktualnie obowiązującym prawem. Z tego typu usług korzystamy więc w wielu życiowych sytuacjach, m.in. przy zawieraniu umowy sprzedaży nieruchomości, podpisywaniu intercyzy, oraz dokumentów dotyczących spadku czy zakładania spółek.

Z jakimi korzyściami wiąże się działalność kancelarii notarialnych? Przede wszystkim to właśnie dzięki nim zdecydowanie mniej spraw trafia przed sąd. Usługi notariusza pozwalają uzyskać gwarancję, że umowy między stronami są zgodne z prawem. W rezultacie większość spraw przybiera znacznie sprawniejszy, szybszy przebieg.

Czym zajmuje się notariusz? Wybrane czynności notarialne

Na szczycie listy najczęstszych sytuacji, w których udajemy się do notariusza, widnieje sprzedaż lub zakup nieruchomości. Tym, czym zajmuje się notariusz w tym przypadku, jest sporządzenie aktu notarialnego, który stanowi pełnoprawne zwieńczenie całej transakcji.

Oprócz tego pomoc notariusza przydaje się w bardziej zawiłych sytuacjach. Podsumowując, w celu przeprowadzenia procedury transakcji sprzedaży lub zakupu nieruchomości zgodnie z obowiązującym prawem, musimy odbyć wizytę w kancelarii notarialnej. Wymagana jest przy tym co do zasady obecność obu stron: sprzedawcy i nabywcy.

Inna popularna czynność notarialna to stworzenie tzw. umowy przedwstępnej. Zgodnie z art. 389 Kodeksu cywilnego jest to umowa, według której jedna lub obie z zainteresowanych stron zobowiązują się do zawarcia określonej umowy, czyli umowy przyrzeczonej. Pozwala to odsunąć w czasie ostateczny termin podpisania kontraktu docelowego, a także zapewnia dodatkową formę ochrony przyszłemu nabywcy nieruchomości (m.in. w wyniku ujawnienia w księdze wieczystej roszczenia o zawarcie umowy przyrzeczonej).

Pozostałe czynności notarialne

Kolejnym często podpisywanym aktem u notariusza jest tzw. małżeńska umowa majątkowa, która pozwala:

• rozszerzyć lub ograniczyć ustawową wspólność majątkową,
• a także wprowadzić rozdzielność majątkową bądź rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.

W praktyce zazwyczaj zawierana jest intercyza, czyli rozdzielność majątkowa. W wyniku podpisania takiej umowy nie powstaje tzw. majątek wspólny małżonków.

Do kategorii najczęściej wykonywanych przez notariusza czynności zaliczają się też postępowania spadkowe. Warto wiedzieć, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby zamiast do kancelarii notarialnej, udać się z taką sprawą do sądu. Jednak realizacja spraw spadkowych u notariusza przebiega zdecydowanie szybciej - jedynym warunkiem jest zgoda wszystkich spadkobierców powołanych do spadku. Dopiero jeśli owej zgody nie ma, trzeba wszcząć postępowanie sądowe.

W ramach tej procedury dochodzi do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia. W trakcie postępowania spadkowego u notariusza wymagana jest obecność wszystkich zainteresowanych.

Podsumowanie: kim jest notariusz i kiedy się do niego zgłosić?

Oczywiście powyższe czynności notarialne to jedynie ułamek tego, czym zajmuje się notariusz. Do kancelarii możemy udać się w celu poświadczenia notarialnego rozmaitych dokumentów. Ponadto notariusz często uczestniczy w podpisywaniu różnych umów, np. związanych z użytkowaniem wieczystym, udzielenia pełnomocnictwa, czy ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego. Jego podpis sprawia, że dokument zyskuje moc dokumentu urzędowego, z czym związane są określone domniemania prawne.

Inne usługi notarialne to np. poświadczenie własnoręczności podpisu, zgodności kopii dokumentu z oryginałem, a także różnego sporządzanie rodzaju protokołów, oświadczeń czy innych dokumentów.

Podstawowym zadaniem notariusza jest więc zapewnienie bezpieczeństwa i pewności obrotu prawnego.

Z kolei wynagrodzenie notariusza za wykonywanie poszczególnych czynności notarialnych określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.